وز جهانی مبارزه با مجازات اعدام:شوق حکومت ایران برای مجازات بازگشت ناپذیر

روز دهم اکتبر برابر با ۱۸ مهر ماه «روز جهانی مبارزه برای لغو مجازات اعدام» نام‌گذاری شده است. 

ائتلاف جهانی علیه مجازات اعدام، مشتمل بر بیش از ۱۶۰ سازمان غیردولتی، در سال ۱۳۸۲ خورشیدی با هدف تقویت ابعاد بین‌المللی مبارزه با مجازات اعدام و همچنین تحقق لغو جهانی این مجازات بی‌رحمانه و برگشت‌ناپذیر این روز را به عنوان «روز جهانی مبارزه برای لغو مجازات اعدام» اعلام کرد.

مجازات اعدام که در تاریخ حقوق کیفری سنگین‌ترین مجازات بشری محسوب می‌شود، در حال حاضر در بیش از ۱۷۰ کشور دنیا یا به‌کلی لغو شده یا دست‌کم اجرای آن به‌موارد بسیار استثنایی محدود شده است. 

ایران اما جزو معدود کشورهایی است که همچنان مجازات اعدام را برای دایره وسیعی از جرایم یا رفتارهای جرم‌انگاری‌شده نظیر قتل عمد، آدم‌ربایی، تجاوز به عنف، روابط جنسی خارج از چارچوب ازدواج، هم‌جنسگرایی یا اتهامات مبهمی همچون «محاربه» و «افساد فی الارض» به‌کار می‌گیرد.

طبق آخرین آمارهای ارائه‌شده از سوی سازمان حقوق بشر ایران، در شش ماه نخست سال جاری میلادی، (در فاصله دی‌ماه ۱۴۰۱ تا تیرماه ۱۴۰۲) دست‌کم ۳۵۴ نفر در زندان‌های سراسر ایران اعدام شده‌اند. 

همچنین از ۱۰ اکتبر ۲۰۲۲ تا ۸ اکتبر ۲۰۲۳، تعداد ۵۸۰ گزارش از سوی نهاد آمار و نشر و آثار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران در رابطه با اعدام به ثبت رسیده است. بر اساس این آمار طی تاریخ مذکور ۱۶۴ نفر به اعدام محکوم شده اند، که از این تعداد ۲ نفر به اعدام در ملاعام محکوم شدند. همچنین، حداقل جنسیت پنج تن از این تعداد زن بوده است. به علاوه طی تاریخ ذکر شده، حکم اعدام ۶۵۹ نفر به اجرا درآمده است، که از این تعداد ۷ نفر در ملاعام اعدام شدند. از میان قربانیانی که هویتشان احراز شده، جنسیت ۱۷ تن از اعدام شدگان زن بوده و همینطور سن ۱ تن از اعدام شدگان در زمان ارتکاب جرم کمتر از ۱۸ سال بوده است.

همچنین در بازه‌ای یک‌ساله، یعنی از سپتامبر ۲۰۲۲ تا سپتامبر ۲۰۲۳ (شهریورماه ۱۴۰۱ تا شهریورماه ۱۴۰۲) و به‌ویژه پس از آغاز خیزش سراسری مردم ایران علیه حکومت جمهوری اسلامی، دست‌کم ۶۹۷ تن در سراسر کشور اعدام شده‌اند که در بین آنان، نام هفت تن از شهروندان بازداشت‌شده در جریان این خیزش سراسری نیز به چشم می‌خورد.

حال وش