آغاز تجربه پیشگامانه زنان لبنانی برای محیط زیست دریایی

پنج زن فعال لبنانی به عنوان الگوهای برجسته‌ای در پروژه‌ای با هدف توسعه پایدار سواحل و دریاها مشارکت نمودند. این زنان بخشی از هیئت هشت نفره‌ای بودند که در طرح BLUE TYRE حضور داشتند.

فادیا جمعە

بیروت – پنج زن لبنانی نمایندگانی از شهر صور، منطقه حفاظت شده عباسیه و حمایه منصوریه در جنوب لبنان بودند. این زنان که فعالان و دانشجویان محیط زیست هستند، در یک کارگاه زیست محیطی در ایتالیا شرکت نمودند. این زنان بخشی از هیئتی ۸ نفره بودند و با حضور پررنگ خود، توانستند قالب‌های جنسیتی را بشکنند، چراکه تعداد آنان از مردان حاضر در این هیئت بیشتر بود.

طرح BLUE TYRE یک مشارکت محلی به منظور توسعه پایدار مناطق ساحلی و دریایی است که با تأیید آژانس توسعه ایتالیا و با همکاری شهرداری تریکازی به عنوان رهبر این پروژه در حال اجرا می‌باشد. این طرح به منظور کمک به توسعه پایدار و انعطاف‌پذیر (از لحاظ اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی) مناطق ساحلی و دریایی شهر صور، از طریق شکل‌دهی به یک سیستم برنامه‌ریزی مشارکتی منطقه‌ای و اجرای فعالیت‌های پیشرو مرتبط، طراحی شده است.

این پروژه به منظور پاسخگویی به نیاز مقامات محلی و جامعه در زمینه اجرای اقدامات سازگاری و پیشگیری از خطرات ناشی از تغییرات آب و هوایی و همچنین دسترسی به خدمات پایش محیطی و مدیریت پسماندهای دریایی و ساحلی، طراحی شده است.

طرح مذکور دارای چندین مأموریت اصلی برای حفظ محیط زیست دریایی این کشور می‌باشد. از جمله این مأموریت‌ها می‌توان به حفاظت از زیستگاه‌های لاک‌پشت‌های دریایی، افزایش آگاهی‌های زیست‌محیطی برای مبارزه با زباله‌های دریایی و ساحلی از طریق راه‌اندازی یک کمپین آگاهی‌رسانی محیط‌زیستی با استفاده از ابزارهای آموزش غیررسمی معطوف به دانش‌آموزان و کودکان، و همچنین برگزاری کمپین‌های پاکسازی سواحل، برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی برای کارشناسان محیط‌زیست، و انجام پایش و مطالعه در زمینه موجودات و گیاهان مهاجم اشاره کرد.

کوثر قطیش، مهندس عمران و نماینده رسمی شهرداری صور در جنوب لبنان، طی سفری به شهر تریکازی در جنوب ایتالیا، در مورد تجربیاتش در کارگاه کاری محیط‌زیستی خاطرنشان کرد: کار ما شامل بسیاری از طرح‌ها و پروژه‌هایی است که هدفشان تقویت توسعه پایدار محلی در سطوح اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی می‌باشد.

کوثر قطیش افزود: چراکه شهر صور یک شهر مهم ساحلی و دریایی در دریای مدیترانه است. یکی از طرح‌هایی که در حال حاضر مشغول کار روی آن هستیم، طرح Blue Tyre می‌باشد که با همکاری آژانس توسعه ملی ایتالیا و شهرداری تریکازی در جنوب ایتالیا و چندین شریک ایتالیایی دیگر در حال اجرا است.

وی افزود: در طول این سفر، من و بقیه اعضای هیئت متشکل از ۸ نفر نماینده سه منطقه محافظت‌شده دریایی-ساحلی در جنوب لبنان، یعنی منطقه حفاظت‌شده صور، منطقه حفاظت‌شده عباسیه و حمایه منصوریه، تحت دوره‌های آموزشی قرار گرفتیم.

کوثر قطیش تصریح کرد: این سفر فرصت مناسبی بود تا بتوانم با تعدادی از شهرداران استان تریکازی و مشاوران زیست‌محیطی استان دیدار و رایزنی کرده و از تجربیات و دانش آنها بهره‌مند شوم. مذاکرات بر یافتن راه‌های همکاری بیشتر میان اتحادیه شهرداری‌های صور و استان پولیا به منظور دستیابی به تفاهم‌نامه‌های خواهرخواندگی متمرکز بود.

کوثر قطیش تاکید کرد که در این سفر با نمایندگان چندین انجمن محیط‌زیستی دیدار و درخصوص امکان بهره‌برداری و ارتقای فضاهای سبز عمومی در شهر صور و استان پولیا بحث و گفتگو کرده است. وی اظهار داشت که هدف از تمام این جلسات، توسعه پایدار زیست‌محیطی، ساحلی و دریایی به نفع هر دو کشور بوده است.

مریم بزی، دانشجو و فعال محیط‌زیست با بیش از ۶ سال سابقه فعالیت، که به حفاظت از لاک‌پشت‌های دریایی و لانه‌های تخم‌گذاری آنها علاقه‌مند است، درباره اشتیاق خود به محیط زیست بیان کرد: از سنین پایین به صورت داوطلبانه در عرصه فعالیت‌های محیط‌زیستی مشارکت داشته‌ام. علاقه و دلبستگیم به محیط زیست دریایی و ساحلی، با پیشرفت تجربیات داوطلبانه و دانشی که از طریق کار میدانی کسب کردم، روزبه‌روز بیشتر شد.

مریم بزی خاطرنشان کرد: از طریق مشارکت در طرح Blue Tyre، نمایندگی منطقه حفاظت‌شده منصوریه در جنوب لبنان را برعهده داشتم و تحت دوره‌های آموزشی و مشارکتی قرار گرفتم که این تجربه برای من بسیار منحصربفرد و حائز اهمیت بوده است. وی ادامە داد: این فرصتی بوده تا بتواند با شرکای ملی خود در این پروژه که در راستای اهداف مشترکی در همان حوزه فعالیت می‌کنند، آشنا شده و از تجربیات و دانش آنها بهره‌مند گردد.

وی در ادامە اظهاراتش افزود: فرصت دوم این بوده که بتوانم با تجربیات ایتالیا در حوزه حفاظت از محیط‌زیست به لحاظ اجتماعی آشنا شوم، که این امر برای م بسیار جذاب بود. چراکه محیط‌زیست و جامعه در لبنان و ایتالیا شباهت‌های زیادی دارند و می‌توان این تجربیات را در لبنان بومی‌سازی کرد، هرچند ایتالیا در این زمینه پیشگام محسوب می‌شود.

مریم بزی در مورد جلسات برگزار شده تصریح کرد: این دیدارها موجب غنی‌سازی ایده‌هایم با بهره‌گیری از نمونه‌ها و تجربیاتی شده است که می‌توانند توسعه پایدار زیست‌محیطی و دریایی را تقویت کنند. و تاکید کرد که آموخته‌ها و تجربیات اکتسابی نه تنها برای خود فرد بلکه برای تمام جامعه فرصت پیشرفت و شکوفایی محسوب می‌شود. به همین دلیل، حضور در این سفر و بهره‌گیری از تجارب دیگران برایم حائز اهمیت بوده است.

رنیم طحان، فارغ‌التحصیل رشته علوم از دانشگاه لبنان و دارنده مدرک کارشناسی ارشد بوم‌شناسی دریایی، اظهار داشت: مرکز ملی علوم دریایی لبنان به من فرصت مهمی داده است تا تحقیقاتی را در زمینه موضوعات مرتبط با سواحل و دریاها در این مرکز پیگیری نمایم.وی افزود: من و همکارانم در آزمایشگاه یا بر روی سواحل مشغول به کار بوده و تحقیقات خود را انجام داده و مطالعات علمی تهیه می‌کنیم. گاهی اوقات نیز برای پیشبرد تحقیقات خود در آب‌ها غواصی کرده و این مطالعات را در سطح لبنان و یا خارج از آن پیگیری می‌نمایم.

وی اظهار داشت: از کودکی بر روی سنگ‌های ساحلی قدم می‌زدم و موجودات دریایی را مشاهده می‌کردم. همچنین درس‌های دانشگاهی به من امکان داد تا انواع موجودات دریایی را بشناسم. علاوه بر جنبه‌های زیبایی‌شناسی، جنبه‌های علمی محیط زیست دریایی نیز باعث شده تا وقت و انرژی خود را صرف فعالیت‌های داوطلبانه در زمینه حفاظت از محیط زیست ساحلی کنم. من هم‌اکنون عضو کمیته منطقه حفاظت‌شده جدیدالتأسیس عباسیه در سواحل لبنان نیز می‌باشم.

وی در مورد مشارکتش در طرح Blue Tyre بیان کرد: تجربه ایتالیا برای من بسیار مفید بوده است. این سفر آموزشی تمام جنبه‌های مرتبط را برای همه شرکت‌کنندگان فراهم کرده است. روش ارائه مطالب نیز بسیار مهم بوده و مهارت‌های شرکت‌کنندگان را ارتقا داده است. من یک ایده جدید در زمینه جامعه را نیز توسعه داده‌ام و به نتیجه مطلوب دست یافته‌ام. مشکلات زیست‌محیطی در ایتالیا و لبنان مشابه بوده و باید از تجربیات و راه‌حل‌های ایتالیایی‌ها استفاده کرد.

وی در پایان افزود: این تجربه مرا به فکر یافتن راهکارهایی برای مشکلات زیست‌محیطی و اجتماعی لبنان انداخته است. نه تنها در حوزه محیط زیست بلکه در زمینه فقر و مسائل اجتماعی نیز باید راه‌حل‌هایی یافت تا بتوان ظرفیت‌های موجود را بسیج و یکپارچه کرد. این تجربه موجب شد تا دیدگاه‌های خود را در رابطه با مقوله جامعه گسترش دهم.