27/04/2024

۴ مارس، روز جهانی مبارزه با استثمار جنسی

استثمار جنسی عملی است که با استفاده از موقعیت آسیب‌پذیر افراد از طریق سوءاستفاده یا بهره‌برداری از رابطه‌ی جنسی در راستای سود مالی، اجتماعی، سیاسی، منافع شخصی یا هر هدف غیر قانونی دیگری انجام می‌شود.

نمونه‌هایی از استثمار جنسی عبارتند از: مشاهده‌ی برهنگی یا رابطه جنسی فرد دیگر یا اجازه دادن به دیگری برای مشاهده رابطه‌ی جنسی توافقی بدون اطلاع و رضایت همه طرف‌های درگیر، مجبور کردن شخص به روسپیگری یا پورنوگرافی، پخش غیرمجاز تصاویر، عکاسی، فیلمبرداری یا ضبط صدا از رابطه‌ی جنسی یا برهنگی یا توزیع این موارد بدون اطلاع و رضایت افراد، آگاهانه قرار دادن فرد در معرض بیماری یا ویروس مقاربتی بدون اطلاع او، القای ناتوانی به منظور ایجاد آسیب‌پذیری شخص دیگر در برابر رابطه‌ی جنسی غیر توافقی، مجبور کردن کسی برای داشتن رابطه جنسی با هر کسی.

سال ٢٠٠٩ مجمع عمومی سازمان ملل متحد ۴ مارس را به عنوان روز جهانی مبارزه با استثمار جنسی نامگذاری کرد و هدف اصلی از تعیین این روز، متحد کردن جهان برای موضع‌گیری در برابر تمامی اشکال استثمار جنسی است. پس از تعیین روز جهانی مبارزه با استثمار جنسی در سال ۲۰۰۹، مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۳ روز ۳۰ جولای را به عنوان روز جهانی مبارزه با قاچاق انسان تعیین کرد و در سال ۲۰۲۰ نیز کشورهای سراسر جهان اعلام کردند که کنترل‌های خود را برای مقابله با استثمار جنسی سخت‌تر می‌کنند.

استثمار جنسی بحرانی جهانی است که بر پایه‌ی فریب آسیب‌پذیرترین افراد و خانواده‌ها با وعده‌ی آینده و زندگی بهتر، به شکل گسترده‌ای حقوق اساسی بشر را انکار می‌کند؛ اگرچه استثناهایی نیز وجود دارند، اما استثمار جنسی جنایتی است که عمدتاً زنان و کودکان را هدف قرار می‌دهد.

۹۸ درصد آسیب‌دیدگان جنایت استثمار جنسی زنان و کودکان هستند؛ یونیسف «صندوق کودکان ملل متحد» شمار کودکانی کە مورد استثمار جنسی قرار گرفتەاند را ۳ میلیون نفر اعلام کرد؛ سازمان بین‌المللی کار نیز تخمین می‌زند که سالانه یک میلیون نفر در سراسر جهان به منظور استثمار جنسی قاچاق می‌شوند.

استثمار جنسی چیست؟

استثمار جنسی زندگی بسیاری از مردم جهان به ویژه زنان و کودکان را ویران می‌کند؛ هرگونه سکوت در برابر این جنایت به معنای ایجاد فضایی جهت رشد و توسعه‌ی بحران است. بهره‌کشی جنسی انواع مختلفی دارد که ازجمله‌ی آ‌ن‌ها می‌توان به آزارواذیت بصری، فیزیکی و کلامی اشاره کرد. اگرچه بزرگترین شبکه‌های بین‌المللی جنایی مربوط به قاچاق اسلحه و موادمخدر هستند، اما قاچاق جنسی در سال‌های اخیر رقابت نزدیکی با بحران‌های یاد شده داشته و تبدیل به صنعتی بسیار پرسود شده است.

براساس گزارش سازمان بین‌المللی کار، قاچاق انسان برای استثمار جنسی سالانه بین ۷ تا ۱۲ میلیارد دلار درآمد دارد و زمانی که قربانیان قاچاق انسان به کشور مقصد می‌رسند، ۳۲ میلیارد دلار سود دیگر توسط صنعت غیرانسانی استثمار جنسی عاید قاچاقچیان می‌شود. مبارزه با بحران استثمار جنسی که اکنون به یک صنعت پرسود تبدیل شده، نیاز به تلاش هماهنگ و مشترک مردم و دولت‌های سراسر جهان دارد.

براساس آمارها در هر ثانیه از روز به طور متوسط هشت زن در دام شبکه‌های جنایی بین‌المللی فعال در زمینه‌ی قاچاق جنسی گرفتار می‌شوند؛ اگرچه استثمار جنسی بحرانی در ابعاد جهانی است، اما برخی از مناطق و افراد در برابر این بحران آسیب‌پذیرتر هستند. زنان و کودکان در کشورهای جنگ‌زده، فقیر و کشورهای محروم اهداف اصلی استثمار جنسی هستند.

کودکان یکی از مهمترین آسیب‌دیدگان استثمار جنسی

اگرچه هیچ‌ یک از مردم جهان در برابر بحران استثمار جنسی مصون نیستند، اما کودکان از اصلیترین آسیب‌دیدگان این جنایت هستند.

آسیب‌پذیرترین کودکان با نرخ بالاتری از خطر استثمار جنسی مواجه هستند. زندگی در خانواده‌های آشفته و درگیر خشونت خانگی، مسائل بهداشت روان و اعتیاد، بی‌خانمانی و سابقه‌ی سوءاستفاده‌ی کودکان و نوجوانان را به شدت در برابر بحران استثمار جنسی آسیب‌پذیر می‌کند.

کودکان آسیب‌دیدە و بازماندگان چنین جنایت‌هایی اثرات منفی طولانی‌مدتی را بر سلامت و رشد جسمی، روانی و جنسی خود تحمل می‌کنند. آسیبی که این کودکان تجربه می‌کنند حتی ممکن است به شکنجه و دیگر رفتارهای بی‌رحمانه، غیرانسانی یا تحقیرآمیز تبدیل شود. تجربه‌ی کودک‌آزاری می‌تواند پیامدهای مادام‌العمر بر سلامت جسمی و روانی و رفاه کلی آسیب‌دیدگان و بازماندگان داشته باشد و پرداختن به این پیامدها برای ارتقای بهبودی و جلوگیری از تداوم چرخه‌ی سوءاستفاده بسیار مهم است.