سناریوی جدید در رم؛ «توقف موقت غنی‌سازی» در ایران در ازای کاهش تحریم‌ها

لاریپوبلیکا: این گزینه در پی دستیابی به پیشرفت کلی نیست، بلکه تلاش می‌کند از فروپاشی کامل مذاکرات جلوگیری کند

روزنامه ایتالیایی «لاریپوبلیکا» در گزارشی از یک طرح جدید «واقع‌بینانه» برای خروج از بن‌بست مذاکرات ایران و آمریکا، خبر داد.

بنا بر این گزارش پیشنهاد جدید برای احیای گفت‌وگوهای هسته‌ای بر اساس توافق در یک چارچوب سیاسی که اصول کلی و نکات اصلی را برای مذاکره تعیین می‌کند، مطرح شده و سپس زمینه را برای توافقی درازمدت و جامع‌تر فراهم می‌سازد.

به نوشته این روزنامه ایتالیایی، این پیشنهاد به عنوان جایگزین عدم دستیابی به یک توافق فراگیر در حال حاضر مطرح نشده؛ بلکه با هدف جلوگیری از فروپاشی کامل گفت‌وگوها مطرح شده است.

«توافق چارچوب سیاسی»

این روزنامه نوشت که این پیشنهاد در نشست غیرمستقیم پنجم که روز جمعه گذشته در رم برگزار شد، به هیئت‌های حاضر تهران و واشینگتن ارائه شده است. در این نشست، دیپلمات‌های عمانی همچنان نقش واسطه و انتقال پیام‌ها میان دو طرف را ایفا می‌کردند.

هیئت آمریکایی را استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه رهبری می‌کرد که نیم ساعت پیش از پایان جلسه، محل اقامت سفیر عمان را ترک کرد. عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران نیز ریاست هیئت کشور خود را به عهده داشت که پس از نشست، به واتیکان رفت تا با پیترو پارولین وزیر خارجه واتیکان، و پل ریچارد گالاگر، وزیر روابط خارجی با کشورها، دیدار کند.

نقطه اختلاف اصلی: غنی‌سازی اورانیوم

این گزارش می‌افزاید که تاکنون مذاکرات میان واشینگتن و تهران به نتیجه مثبتی نرسیده است و نقطه اصلی اختلاف همچنان موضوع غنی‌سازی اورانیوم است. به گزارش این روزنامه ایتالیایی، «آمریکایی‌ها بر توقف غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران اصرار دارند، زیرا آن را مسیری به‌سوی ساخت سلاح هسته‌ای می‌دانند». در حالی که ایرانی‌ها که تأکید دارند برنامه هسته‌ای‌شان صرفاً صلح‌آمیز است، می‌گویند «این درخواست از نظر سیاسی برای تهران غیرقابل‌قبول است» و آن را خط قرمز می‌نامند.

گزینه جایگزین

روزنامه «لاریپوبلیکا» به نقل از یک منبع دیپلماتیک مطلع نوشت: «یکی از گزینه‌های مطرح‌شده برای خروج از این بن‌بست، توقف برنامه غنی‌سازی اورانیوم ایران به مدت سه سال، در برابر کاهش بخشی از تحریم‌های اعمال‌شده علیه ایران است.»

بر اساس همین گزارش، «در این دوره‌ انتقالی، قرار است آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دسترسی گسترده به تأسیسات هسته‌ای ایران داشته باشد تا بازرسی‌های خود را انجام دهد». این امر «امکان آزمودن حسن نیت تهران از سوی آمریکا» را فراهم می‌کند و به دولت مسعود پزشکیان این فرصت را می‌دهد تا این توافق را به‌عنوان «دستاوردی ملموس برای احیای اقتصاد در شرایط بحرانی کنونی» ارائه کند.

موانع اجرای توافق موقت

با این حال، اجرای این سناریو با موانع بزرگی روبه‌روست، از جمله «عدم اعتماد عمیق میان دو طرف».

همزمان با مطرح شدن این طرح، عمانی‌ها و ایتالیایی‌ها تلاش‌های خود را برای پر کردن شکاف‌های مذاکراتی افزایش داده‌اند.

در گزارش این روزنامه آمده است: «عمان مجموعه‌ای از پیشنهادات را برای نزدیک کردن دیدگاه‌ها مطرح کرده است و ایتالیا نیز آمادگی خود را برای ادامه نقش میانجی‌گری اعلام کرده است».

آنتونیو تاجانی وزیر خارجه ایتالیا گفته است: «ما آماده میزبانی بیشتر مذاکرات برای صلح هستیم؛ چراکه رم می‌خواهد در کانون ابتکارهایی قرار گیرد که به صلح منجر شود.»

تحرکات اسرائیل و موضع متفاوت واشینگتن

هم‌زمان با این مذاکرات، داوید برنیا، رئیس موساد و رون درمر وزیر امور استراتژیک اسرائیل، وارد رم شدند و پیش از آغاز مذاکرات با ایرانی‌ها، با استیو ویتکاف دیدار داشتند.

اسرائیل همچنان تأکید می‌کند که «گزینه نظامی تنها راه توقف جاه‌طلبی‌های هسته‌ای ایران است».

اما به نوشته این روزنامه «دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در این زمینه کاملاً با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، همسو نیست» هرچند او نیز گاهی اوقات تهدید به استفاده از گزینه نظامی می‌کند.